Asetik Asit
Tanımı
Asetik asit veya etanoik asit CH₃COOH formüllü bir organik asittir, sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu vermesiyle bilinir. Bu yüzden halk arasında sirke ruhu veya sirke asidi şeklinde de adlandırılır. Karboksilik asitlerin en küçüklerindendir. Doğada karbonhidratların yükseltgenmesiyle oluşur.
Özellikleri
Etanoik asit veya metil karboksilik asit olarak ta bilinen asetik asit su çekici, renksiz, keskin sirke kokusunda yakıcın lezzette olan bir likittir. Vinegar olarak ta bilinen sulu çözeltisi sellulöz asetat plastiklerinin üretiminde ve başka birçok uygulamada büyük bir ticari öneme sahiptir. Ayrıca asetik asit dünyada üretilen ve tüketilen ilk 35 kimyasal madde arasında yer almaktadır.
Asetik asit, birçok kimyasal reaksiyona girme özelliğine sahiptir. Bu özellikler arasında asitlik, esterleşme, oksidasyon ve indirgeme tepkimeleri bulunur.
Antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip sentetik bir karboksilik asittir.
Fiziksel Özellikler
- Erime Noktası: 16,6°C
- Kaynama Noktası: 118,1 °C
- Yoğunluk: 1,049 gr/cm³
- Çözünürlük: Asetik asit, su içinde tamamen çözünür. Organik çözücülerde ise sınırlı çözünürlüğe sahiptir.
Kimyasal Özellikler
- pH: 2,4
- Çözünürlük: 100 gr/ mL (20 °C suda)
- (CH₃COOH)saflık: %80
- Molekül kütlesi: 60.05 g/mol
Kullanım Alanları
- Asetik asit, birçok endüstriyel alanda kullanılır. Örneğin, gıda sektöründe koruyucu ve asidik özellikleri nedeniyle kullanılır. Ayrıca, plastik, boya, tekstil, ilaç ve kozmetik gibi birçok sektörde de kullanılır.
- Suni ipek, yanmayan hareketli film, lak ve plastik yapımında kullanılan selülöz asetatı oluşturmak için kullanılır.
- Tıp alanında birçok ilaçta ana maddedir. Bu alanda kullanımı bakteri ve mantar gelişimini önler. Kulakta meydana meydana gelen ağrı ve şişkinliği azaltmaya yardımcı olur.
- Isıl işlem görmüş ahşabın korunması için Asetik asit içeren çözeltilerle bu ahşaplar emprenye edildiğinde çok gözenekli yapı mantarlarının sebep olduğu çürümeler engellenebilir. Bu uygulama su bazlıdır.
- Yemeklerin yanında tamamlayıcı olan sosların üretiminde, bunlar domates sos, paşemal sosa benzeyen tuzlu sosların imalatında ve bununla birlikte vanilya sos veya sütlü soslarda asitlik düzenleyici olarak kullanılabilir.
- Sanayide asetik asitin geniş bir kullanım alanı vardır, çoğu kimyasalın üretiminde hammadde olarak kullanılır.
- Asetik asitin bir diğer önemli kullanımı çözücü olaraktır. PET plastiklerin üretimininde kullanılan tereftalik asit üretiminde asetik asit çözücü olarak kullanılır, bu kullanım asetik asitin tüm kullanımının %5-10’unu oluşturur.
- Asetitk asit gida sanayisinden tampon özelliğinden dolayı E260 adıyla bir katkı maddesi olarak kullanılır.
- En önemli kullanımı vinil asetat üretimidir ve bundan elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılır. Bunu asetik anhidrit ve asetik ester üretimi izler.
- Asetik asidin türevlerinin de çeşitli kullanımları vardır. örneğin, Sodyum asetat dokuma sanayinde ve gıda katkı maddesi olarak (E262) kullanılır. Selüloz asetat fotoğraf filmi üretiminde kullanılır.
Amaçları
- Asetik asidin kullanım amaçları arasında asitlik düzenleyici, koruyucu, çözücü ve kimyasal tepkimelerde katalizör olarak kullanılması bulunur.
- Asetik asidin zayıf bir asit olması onun özellikle ev içinde temizleme amacıyla kullanılmasının nedenidir. Seyreltik asetik asit (sirke) çaydanlıkların kireçten arındırılmasında, cam ve diğer parlak yüzeylerdeki madenî birikmeleri temizlemekte kullanılabilir.
- Gıda: Asetik asit, gıdalarda koruyucu, lezzet arttırıcı ve antioksidan olarak kullanılır. Asetik asit, genellikle %4 ila %5 oranında sirke formunda kullanılır. Asetik asit, ayrıca turşu yapımında da kullanılır.
- Temizlik: Asetik asit, temizlik ürünlerinde çözücü ve dezenfektan olarak kullanılır. Asetik asit, genellikle %5 ila %10 oranında ev temizlik ürünlerinde kullanılır. Asetik asit, ayrıca cam ve ayna temizliğinde de kullanılır.
- Endüstriyel: Asetik asit, endüstriyel uygulamalarda çözücü, aşındırıcı ve stabilizatör olarak kullanılır. Asetik asit, genellikle %70 ila %99 oranında endüstriyel uygulamalarda kullanılır. Asetik asit, ayrıca sentetik reçinelerin üretiminde de kullanılır.
- Tarım: Asetik asit, gübrelerde besin kaynağı olarak kullanılır. Asetik asit, genellikle %5 ila %10 oranında gübrelerde kullanılır. Asetik asit, ayrıca bitki hastalıklarının tedavisinde de kullanılır.
Güvenlik
Asetik asit, konsantre formda cilt ve gözler için tahriş edici olabilir. Bu nedenle, kullanırken uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Asetik asit cilt için aşırı derecede aşındırıcıdır. Buharı; ciddi göz, cilt ve solunum yolu hasarlarına sebebiyet verebilir. Uzun süre maruz kalınmaması gereklidir. Kan pH’ını ciddi ölçüde değiştirebilir. Asetik asitin zararları konsantrasyonu ile ciddi derece ilişkilidir. Bununla ilgili konsantrasyona göre açıklanmış bir AB tehlike sınıflandırması vardır. Göz ile temasında geri dönülmez yaralanmalara sebebiyet verebilir.
Çevresel Etkiler
Asetik asit, su sistemlerine veya toprağa sızdığında çevreye zarar verebilir. Bu nedenle, atık yönetimi ve doğru kullanım önemlidir.
Asetik asit aynı zamanda standart koşullar altında daha zor tutuşsa da 39°C’yi geçen sıcaklıklarda yanıcılığı ciddi oranda artar ve yüksek konsantrasyonlarda havayla patlayıcı karışımlar oluşturabilir. İyi havalandırılmış, serin ortamlarda, ağzı sıkıca kapatılmış kaplarda saklanmalı ve açık alevden, yüksek sıcaklıktan kaçınılmalıdır.
Ambalajlar
30 kg Bidon
Sonuç
Turyap Kimya Şirketi olarak, kimyasal ürünlerin güvenli kullanımı ve çevre dostu uygulamaları teşvik ediyoruz. Kimya endüstrisine katkıda bulunmaktan gurur duyuyoruz ve müşterilerimize yüksek kaliteli ürünler sunmayı taahhüt ediyoruz. Daha fazla bilgi için bize ulaşın ve kimya ihtiyaçlarınıza uygun çözümler sunalım.